Linux’ta Olan En İyi Uygulamalar

Ticari işletim sistemleri kendilerine ait olan en iyi yazılımlarını diğer işletim sistemlerinde yayımlamamayı tercih ederler.

Ancak Linux için durum böyle değildir. Bilinen ve çok kullanılan pek çok Linux uygulamasının Windows ve macOS üzerinde kullanılan sürümleri de vardır. Photoshop’a alternatif olarak geliştirilen GIMP uygulaması da ilk olarak Linux üzerinde geliştirilmiştir.

Açık kaynaklı yazılımlar doğası gereği insanların uygulamaları diledikleri işletim sisteminde kullanılacak şekilde geliştirmelerine olanak sağlar. Eğer durum böyleyse o zaman sadece Linux üzerinde kullanılabilen uygulama diye bir şey var mıdır? Elbette!

Bu listede Mozilla Firefox, LibreOffice ve VLC gibi birden fazla işletim sisteminde kullanılabilen yazılımların bir listesini bulmayı beklemeyin. Onunla ilgili bir yazıyı ilerleyen günlerde paylaşacağız. Bu listede sadece Linux üzerinde (en azından şimdilik) kullanılabilen yazılımların bir derlemesini bulacaksınız.

Sadece Linux’ta çalışan programlara nereden ulaşabilirsiniz?

Linux’ta bir uygulama yüklemek için web tarayıcısını açmazsınız. Bunun için bir paket yöneticisini açarsınız. Bu paket yöneticileri pek çok isimde ve pek çok biçimde gelir. GNOME Software, KDE Discover ve AppCenter gibi bazıları Windows ve macOS işletim sistemlerinde gördüğümüz uygulama mağazalarına benzer. Diğerleri ise daha karmaşık ve güçlüdür.

Hangi paket yöneticisini kullanıyor olursanız olun, bu paket yöneticilerinin hiç birisi Windows ya da macOS üzerinde kullanılamaz. Bu sebeple Windows ya da macOS işletim sisteminde kullandığınız internet tarayıcısı üzerinde bir program aradığınızda bu uygulamalarla karşılaşmanız neredeyse imkansız gibidir. Bu paket yöneticilerini Windows’ta bulamayacağınız ve sadece Linux’a özel yazılımlar olarak görebilirsiniz.

Aşağıdaki programların tamamını kullandığınız Linux sürümü ile birlikte gelen paket yöneticisi altında bulamayabilirsiniz ancak çoğu doğrudan paket yöneticisi üzerinden indirilebilir durumda olmalıdır. Eğer durum böyle değilse ilgili uygulamayı doğrudan uygulama geliştiricinin web sitesi üzerinden indirebilirsiniz.

1. GNOME Web (Epiphany)

Epiphany’i Linux için Safari olarak düşünebilirsiniz. Chrome ve Firefox’un aksine Epiphany, çok az sayıda özellik içerdiğinden kullanması son derecede hızlıdır. Resmî GNOME projesi olduğundan ve Elementary OS ile birlikte öntanımlı tarayıcı olarak geldiğinden Epiphany, sadece Linux üzerinde çalışan ve en iyi şekilde desteklenen bir Linux web tarayıcısıdır.

Pek çok kullanıcı Chrome ve Firefox tarayıcılarını eklentileri sebebiyle tercih eder. Epiphany, herhangi bir eklenti mekanizması barındırmadığından herkesin tercih edebileceği bir tarayıcı olmayabilir. Ancak aynı şey Windows için de geçerlidir. Yeni bir tarayıcının nasıl kurulacağını bilen arkadaşlarınızın kaçı, Internet Explorer ya da Microsoft Edge kullanmaya devam ediyor?

2. Geary / Pantheon Mail

Microsoft Outlook’u kullandım. Thunderbird’ü kullandım. Buna rağmen Geary ve Pantheon Mail Linux üzerinde en beğendiğim mail istemcisi olmaya devam ediyor. Neden mi? Çünkü ilk kez bir masaüstü elektronik posta uygulaması web tabanlı mail kadar sade ve kullanımı kolay.

Emaillerimi kontrol etmek için web tarayıcımda bir sekmeyi açık bırakmak istemiyorum ve masaüstü email yazılımları üzerinden elektronik postalarımı hızlıca kontrol edebilmek benim için önemli. Ancak masaüstü yazılımları genellikle web uygulamalarına kıyasla çok daha karmaşık. Geary ve Pantheon Mail uygulamaları özellikle teknik açıdan daha az gelişmiş kullanıcılar için kullanımı son derecede kolay.

Geary ve Pantheon Mail özünde aynı uygulamalar. Geary’nin gelişimi durduğunda Elementary OS, Geary’nin kodunu aldı ve projenin adını Pantheon Mail olarak değiştirdi. Bir süre sonra bir başkası Geary’i bir GNOME projesi olarak yeniden ayağa kaldırdı. İki uygulama birbirlerinden farklı özelliklere sahip olabilir ancak aralarındaki en büyük fark, iki uygulamanın farklı masaüstü ortamları için tasarlanmış olmasıdır.

3. Vocal

Podcast dinlemeyi severim ancak geçtiğimiz birkaç yıl boyunca Podcastleri sadece taşınabilir cihazlar üzerinden dinliyorum. Vocal o kadar iyi ki artık taşınabilir bilgisayarım üzerinden de Podcast dinlemeye başladım. Program, Elementary OS’in masaüstü ile kusursuz bir şekilde entegre çalışıyor ve mor renkli araç çubuğu ile kendisini diğerlerinden ayırıyor.

Programa RSS beslemeleri ekleyebilir, iTunes üzerinde en çok dinlenen podcastler üzerinde gezinebilir ya da doğrudan Vocal üzerinden podcast araması gerçekleştirebilirsiniz. Vocal seçtiğiniz podcastlerin yeni bölümlerini otomatik olarak indirecektir.

4. GNOME Boxes

Linux’un o kadar çok farklı sürümü var ki onların hepsini denemek istiyor olabilirsiniz ancak bilgisayarınız tüm Linux sürümleri ile uyumlu çalışacak donanıma sahip olmayabilir. Sabit disk sürücünüzü tekrar tekrar biçimlendirmek yerine dilediğiniz Linux dağıtımını bir sanal makine üzerinde çalıştırabilirsiniz.

Sanal makine üzerinde yeni bir işletim sistemi çalıştırma fikri ilk bakışta karmaşık gelebilir, sizi anlıyorum. Ben de tıpkı bir çoğunuz gibi ilk başlarda sanal makineler üzerinde çalışmayı sırf çok karışık bir işlem olduğunu düşündüğüm için öğrenmemeyi tercih ettim. Ancak GNOME Boxes ile tanıştıktan sonra bu konudaki fikrim tümüyle değişti. Tek yapmanız gereken Linux dağıtımının ISO dosyasını seçmek ve ardından o işletim sisteminin kendi penceresi içerisinde çalıştığını izlemek. Hepsi bu kadar.

5. Rapid Photo Downloader

Rapid Photo Downloader, adından da anlaşılacağı üzere bilgisayarınıza fotoğraf indirmek için kullanabileceğiniz bir uygulama. Bu program ile SD kartı, USB çubuğu ya da yerel bir klasör içerisindeki fotoğraf dosyaları üzerinde çalışabiliriz. Bu işlem sırasında Rapid Photo Downloader, fotoğraflarınızı tercihleriniz doğrultusunda yeniden isimlendirecek ve onları güzelce organize edilmiş klasörler içerisine yerleştirecektir.

Görsellerinizi otomatik olarak bulut üzerine bir başkasının yönetmesi için yüklemiyorsanız, kendi kurallarınıza göre fotoğraf arşivinizi yönetmeyi tercih etmek isteyebilirsiniz. Bu sebeple Rapid Photo Downloader, ne zaman yeni bir Linux kurulumu yapsam bilgisayara ilk kurduğum Linux yazılımları arasında yer alır.

6. Simple Scan

Linux, özellikle “bilgisayardan anlayan” kişilerin tercih ettiği bir işletim sistemi olarak görülür. Ancak işin özünde açık kaynaklı bir yazılım hazırlayanlar genellikle bu yazılımları daha önce hiç bilgisayar kullanmamış kişilerin bile kullanabileceği şekilde hazırlamak isterler. Bu geliştiriciler, bilgisayar kullanmayı diğer her şeyi kullanmaktan daha kolay yapabilmeyi hedeflerler. Simple Scan işte bu görüş doğrultusunda oluşturulan uygulamalar arasında belki de en güzel örnek olarak gösterilebilir. Uygulama, pek çok Linux dağıtımı ile birlikte önyüklü olarak gelir.

Artık tarayıcınızın ya da tarayıcı özelliği içeren yazıcınızın üreticisi tarafından geliştirilen yazılımları sisteminize kurmanıza gerek yok. Genellikle ihtiyacınız olmayan bir ton özellikle birlikte gelen ve açılması uzun süren bu yazılımlardan artık kurtuldunuz. Tarayıcınızı bilgisayarınıza takın ve Linux’un onu otomatik olarak tanıyarak Simple Scan uygulamasını açmasını izleyin. Bu uygulama ile tek bir tıkla belgelerinizi tarayabilirsiniz.

7. Okular

KDE, en zengin özelliklere sahip uygulamaları içeren Linux işletim sistemlerinden birisidir ve Okular da buna dahildir.

Bu PDF okuyucusu çabucak açılır ve belgeler üzerine işaretlemeler yerleştirebilmenizi sağlar. Doğrudan PDF dosyası üzerine yorumlarınızı bırakabilir, çizgiler ya da şekiller çizebilirsiniz. Okular sayesinde yer imleri oluşturabilir, PDF dosyalarınızı kaldığınız yerden okumaya devam edebilirsiniz. Hatta dilerseniz uygulama PDF dosyalarını sizin için sesli olarak okuyabilir.

8. Shotwell

Shotwell, Geary’i geliştiren ekip tarafından geliştirildi ve Elementary OS ve GNOME projesinin öntanımlı programlarından birisi haline geldi. Hangi Linux sürümünü kullanıyor olursanız olan, Shotwell son derecede başarılı ve hızlı çalışan bir fotoğraf yönetim uygulamasıdır.

Shotwell, disk sürücünüzdeki dosyaları tarayarak fotoğrafları bulur ve onları tarihe ve etiketlere göre organize eder. Bir görseli açtığınızda o görsel üzerinde bazı temel düzeltmeler uygulayabilirsiniz. Uygulama RAW fotoğraflarını ve videoları da desteklemektedir.

9. GParted

GParted, GNOME Partition Editor’un kısaltmasıdır ve özellikle zarar görmüş sabit disk bölümlerinin (partition) tamiri ve bakımı için kullanılır.

GParted sayesinde bir Linux Live CD’si oluşturabilir, sabit disk sürücünüzün bölümlerini düzenleyebilirsiniz. GParted o kadar başarılı çalışır ki sadece GParted içeren bir Linux sürümü bile mevcuttur.

Garip bir şekilde GParted, GNOME’un öntanımlı bölümleme düzenleyicisi değildir. Bunun için artık GNOME Disks kullanılmaktadır. Hem GNOME Disks, hem de GParted Linux’a özgü birer uygulama olduklarından hangisini kullanmak isteyeceğiniz sizin tercihinize kalmış durumda.

10. Shutter

Pek çok Linux dağıtımında klavyenizin Print Screen tuşuna basarak ekran görüntüsü alabilirsiniz. Yine pek çok dağıtım, ekranınızın belirli bölümlerinin görüntüsünü alabilmeniz için bazı özel kısayollar içermektedir. Ancak bundan daha fazlasını yapmak istediğinizde aldığınız ekran görüntüsünü bir görsel düzenleyicisinde açmak zorundasınızdır.

Shutter işte sizi bu adımdan kurtarır. Bu program, ekran görüntülerini sizin için alır ve genellikle ekran görüntüsü alındıktan sonra uygulanan pek çok işlemi sizin için otomatik olarak yerine getirir. Bu işlemler arasında kırpma ya da görsel üzerinde yer alması muhtemel kişiye özel bilgileri kaldırma yer alabilir. Web üzerinde çalışan biri olarak özellikle bu ikinci özelliğin oldukça önemli olduğunu belirtmeliyim.

En sevdiğiniz Linux uygulaması nedir?

Muhtemelen bunu daha önce duymuş ya da kendiniz bile dile getirmiş olabilirsiniz: “Linux’a geçmek isterdim ancak Windows ya da Mac uygulamalarına ihtiyacım var.”

Bunun zıttı da doğrudur. Evet, Linux sahibi olduğu masaüstü uygulamaları ile ün yapmış bir işletim sistemi değildir ancak Linux üzerinde olan bazı uygulamalar, Mac ya da Windows’a geçmenize önayak olmayacak kadar iyidirler.

Son birkaç yıldır Linux kullanıyorum (bunlar arasında bazı Chromebooklar da yer alıyor). O yüzden son zamanlarda insanların Windows üzerinde ne kullandıklarından pek haberdar değilim. Bu yazıda bahsettiğim programların Windows’taki benzerlerinden daha iyi olduğunu söylemiyorum. Bu tamamen kişiden kişiye göre değişir ve ben son zamanlarda Windows kullanmadığım için bu konuda yorum yapması gereken en son kişiyim.

Ayrıca bu uygulamaları sadece Linux üzerinde çalışan uygulamalar olarak tanımlamak ne kadar doğru orası da tartışılır zira bu uygulamaların çoğunu Linux benzeri işletim sistemleri üzerinde de çalıştırmanız mümkün.

Bu listeye başka hangi Linux uygulamalarını eklemek isterdiniz? Yorumlarınızı bekliyoruz.

Kaynak: MakeUseOf