Kamu İhale Kanunu

İhale kanunu aracılığı ile kamu kurumları tarafından açılan ihalelere ilişkin kuralların belirlendiği görülmektedir. Kamu kurumları mal ve hizmet alımı gerektiğinde ya da yapım işlerine ihtiyaç duyulduğunda kendi dışında yer alan ve hukuki bir bağ taşımadığı firmalarla çalışır. Kamu kurumu bu uygulama sayesinde ihale usulü ile işlerin yapılmasını sağlar.

Kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılabilmesi için bu yöntemi tercih eden kamu kurumlarında ihaleyi açarken bazı usullerin uygulandığı görülür. İhale usulleri söz konusu olduğunda ise üç ayrı yöntemden söz edilebilir. Kamu ihaleleri belli istekliler arasında ihale usulü, pazarlık usulü ve açık ihale usulü ile gerçekleştirilir.

İhale kanunu olarak adlandırılan yasa maddesi 4734 sayılıdır. Bu yasa uyarınca kamu ihalelerine katılım koşullarının yanı sıra uygulanma usulleri ve karşılaşılan şüpheli durumlarda başvurulacak hukuk yolu açıklanır. Kamu ihalelerinde herhangi bir şaibe oluşması durumunda izlenecek yol öncelikle şikâyet aşaması olur.

Şikâyet aşaması iki kademeli olarak ilerlerken ilk basamakta ihaleyi açan kamu kurumuna yapılacak itirazlar yer alır. Buradan istenilen sonuç elde edilemediğinde ise Kamu İhale Kurumu’na başvuru yapılır. İtirazen şikâyet olarak adlandırılan bu evreden de istenilenlerin elde edilememesi durumunda İdare Mahkemesi’ne başvuru hakkı oluşur.

Kamu ihalelerine ilişkin mahkeme sürecine girileceği zaman İdare Mahkemesi’ne bir dilekçe ile başvuru yapılması gerekirken kamu ihalelerinin denetime açık ve şeffaf bir anlayışla gerçekleştirildiği görülmektedir. Kamunun denetimine açık olması nedeni ile de hukuk yoluna başvurmak tarafların hakları arasında yer alır.

Kamu İhale Hukuku

İhale kanunu açılan ihalelere ilişkin ortaya çıkabilecek şaibeler söz konusu olduğunda başvurulacak hukuk yoludur. Kamu ihale kanununda yer alan temel ihale usulleri açık ihale usulü ve belli istekliler arasındaki ihale usulüdür. Bu kanunun 5. Maddesi temel ilkelerin ne olduğunu açıklar.

Pazarlık usulü ile yapılan ihaleler özel şartların oluşması durumunda kanunda belirlenen şekilde açılır. Mal ve hizmet alımları ya da yapım işleri gerekli olduğunda kamu kurumunun açtığı ihalelere başvuranların koşulları taşıması zorunlu olur.

Kanunların yanı sıra mevzuatların da açıklığa kavuşturduğu bu konular dikkatli bir biçimde takip gerektirir. Kamu ihale mevzuatlarının sık sık yenilenmesi nedeni ile de başvuru yapacak olanların bu mevzuatları yakından takip etmesi önerilir.

İhale kanunu dinamik bir alandır. Bunda etkili olan unsur ise sürekli güncellenen mevzuatlar olmaktadır. Bundan dolayı da kamu ihalelerine katılım gerçekleştirmek isteyenlerin hukuki açıdan danışmanlık alması önerilir. 4734 sayılı kanun maddesi ile kamu ihale kanunu açıklanırken ihaleye girecek olanların yasaları takip etmesinin yanı sıra kurul kararları ve Danıştay kararları da dikkate alınmalıdır.

Kanunlarla belirlenen ihale usulleri uygulanacağı zaman yasalar çerçevesinde hareket edilmesi zorunludur. Bu sebeplerle ihaleler kanunda yer alan usullere göre açılır. Koşulları sağlayan tarafların da bu ihalelere teklif vermek sureti ile katıldıkları görülmektedir.