İlk Kez Bir Akut Travma Hastası Dondurularak Ameliyat Edildi ve Tekrar Canlandırıldı
ABD’de ilk kez doktorlar ilk kez insanları geçici canlandırmaya (resüsitasyon) sokarak, saniyelerin bile hayati önem taşıdığı travmatik yaralanmaları ameliyat etmeye başladı. Maryland Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Samuel Tisherman’ın New Scientist’e verdiği demeçte tıp ekibinin en azından bir kişiyi bekletilmiş canlandırmaya soktular. İlk kez yapılan bu uygulama gerçekten inanılmaz ve araştırmacıların tabiriyle biraz gerçek üstü görünüyor. Henüz kaç insanın bu şekilde kurtulduğu açıklanmasa da teknik gerçekten ilginç.
Bu tekniğe “tıbben acil koruma ve resüsitasyon” (emergency preservation and resuscitation -EPR) deniyor. Baltimore Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi’nde silahla yaralanma gibi akut travmalar geçiren ve kardiyak arest olan(kalbi duran) kişilere uygulanıyor. Bu kişilerin kalbi duruyor ve kanlarının yarısını kaybediyorlar. İşte bu durumda doktorların ameliyat etmek için sadece birkaç dakikası oluyor ve bu hastaların normalde hayatta kalma olasılığı % 5’den daha azdır. EPR tekniğinde şahıs 10 ila 15°C dereceye kadar soğutularak kanların buz gibi soğuk serum fizyolojikle( tuzlu su) ile değiştiriliyor. Hastanın beyin aktivitesi nerdeyse tümüyle duruyor. Sonra vücudun soğutma sistemiyle bağlantısı kesiliyor ki yoksa kişi ölü olarak tanımlanır.
Hasta sonrasında ameliyathaneye alınıyor. Ameliyat ekibinin hastanın yaralarını dikmesi için sadece 2 saati var. Sonra hasta ısıtılıyor ve kalp yeniden başlatılıyor. Tisherman denemeye dair tüm sonuçların 2020 sonunda duyurulacağını bildirdi. Normalde insan vücut sıcaklığı 37°C civarındadır. Bu sıcaklıkta hücreler enerji üretmek için sürekli oksijen desteğine ihtiyaç duyar. Kalp durduğunda ise kan dolaşımı durduğundan hücrelere oksijen taşınamaz. İşte oksijen eksikliğinde beyin ancak 5 dakika yaşayabilir. Sonrasında geri dönülmez beyin hasarı oluşur.
Tüm bunlara rağmen düşük sıcaklıkta beyin yavaşlar, durma noktasına gelir. Sonrasında hücrelerimizdeki kimyasal reaksiyonlar neredeyse durur. Bundan dolayı oksijen ihtiyacı çok az olur. Tisherman bu denemede 10 kişiye geçici canlandırma(EPR) vererek tedavinin geçerli olduğunu göstermek istiyor. Diğer taraftan o anda hastanede doğru ameliyat ekibinin olmaması durumu da mümkün.
FDA Devam Dedi
Bu denemeye FDA tarafından izin çıktı. FDA ölümcül veya alternatif tedavi imkanı olmayan yaralanmalar için istisna gösteriyor. Ekip yerel topluluklara ve gazetelere denemeyi tarif eden reklamlar veriyor ve insanlara websitesinde tartışmaya imkan veriyor. Tisherman kariyerinde, kalbinde bıçaklanan genç bir adamı birkaç dakika içinde kaybetmesiyle travma araştırmalarına yönelmiş.Normalde eğer yeterli zamanı olsa, hastayı kurtarabileceğini düşünüyor.
Bu olay sayesinde insanların soğutarak , cerrahlara nasıl daha fazla zaman kazandırabileceğine dair yollar aramaya başlamış. Hayvan çalışmalarında akut travma geçiren domuzlar 3 saate kadar soğutularak, dikildi ve yeniden resüsitasyon(canlandırma) yapılabildi. “Bu zamanı hastalara kazandırabileceğimizi düşünüyoruz. Bu denemeler sayesinde halen bir çok şeyi öğreniyoruz ve her deneme bizi ileri taşıyor. Burada işe yaradığını bir kez kanıtladık mı; tekniği genişleterek hastaların hayatta kalmasını sağlayabiliriz. Aksi takdirde yapacağımız bir şey yok,” diyor Tisherman.
Araştırmacılar burada insanları öldürüp diriltmeye çalışmadıklarını sadece onları tedavi etmek için biraz zaman kazanmaya çalıştıklarını anlatıyorlar. Aslında insanları halen ne kadar canlandırmada bekletebilecekleri belli değil. İnsanın hücreleri tekrar ısınırken reperfüzyon yaralanmaları olabilir. Bu durumda hücrede bir takım kimyasal reaksiyonlar gerçekleşiyor. Hücreler ne kadar uzun süre oksijensiz kalırsa, o kadar hasar gerçekleşebilir.
Bu durumda hastalara yaralanmaları azaltmak ve canlandırma süresini uzatmak için bir takım ilaç kokteyli verilebilir, diyor Tisherman, “fakat reperfüzyona neden olan tüm sebepleri henüz tanımlamadık.” Tisherman ekibinin ilerlemesini bu pazartesi New York Bilimler Akademisi Sempozyumu’nda açıklayacak. Eğer bu çalışma başarıyla sonuçlanırsa, ağır yaralı insanları ameliyat etmek için zaman kazanılabilir.
Kaynak: gercekbilim.com
